Exposición de los primitivos flamencos de Brujas

Art exhibition of Early Netherlandish Painting in 1902

Cartel oficial de la exposición, diseñado por Amédée Lynen

Vista de la sala principal de Memling en la exposición, con el Santuario de Santa Úrsula en el centro, de El otoño de la Edad Media de Johan Huizinga

La Exposición de los primitivos flamencos en Brujas fue una exposición de arte de pinturas de los llamados primitivos flamencos (hoy en día llamados habitualmente pintores neerlandeses tempranos) celebrada en el Provinciaal Hof de Brujas entre el 15 de junio y el 5 de octubre de 1902.

Fue la mayor exposición de arte flamenco de los siglos XV y XVI hasta la fecha, consistió en 413 entradas de catálogo oficial, ^[1] y atrajo a unos 35.000 visitantes. ^[2] La exposición fue muy influyente, dando lugar a al menos cinco libros contemporáneos, así como numerosos artículos académicos, e inició un estudio más profundo de los primitivos flamencos por parte de una nueva generación de conocedores . ^{[3] [4]} También inspiró a Johan Huizinga a investigar y escribir su El otoño de la Edad Media . ^[5] El cambio en la atribución de muchas obras importantes (en la tabla siguiente) refleja el progreso en la comprensión de la época por parte de los historiadores del arte desde entonces, aunque es un proceso continuo.

Exposición

La exposición de 1902 no fue la primera que se centró en los Primitivos Flamencos, aunque sí fue la primera a esta escala y en generar tanto interés y repercusión científica. Entre las exposiciones anteriores se encontraban la "Tableaux de l'ancienne école Néerlandaise" de 1867 en Brujas, también dirigida por WHJ Weale; la "Exposición de cuadros de maestros de las escuelas neerlandesas y afines de los siglos XV y principios del XVI" de 1892 en el Burlington Fine Arts Club , con 60 cuadros; ^{[6] y la exposición} de la Escuela Neerlandesa de 1899 en la New Gallery (Londres) , con 165 obras.

La exposición de 1902 estaba prevista originalmente en Bruselas, pero se trasladó a Brujas después de que la ciudad se negara a prestarles muchas de sus obras para la exposición si esta no se celebraba en Brujas. Se celebró en el Palacio del Gobierno Provincial de Brujas del 15 de junio al 15 de septiembre de 1902, pero debido a la demanda popular se prorrogó hasta el 5 de octubre de 1902.

El presidente de la exposición fue el barón Henri Kervyn de Lettenhove .

William Henry James Weale escribió las notas para el catálogo de la sección de pintura. Las atribuciones, a menudo erróneas, eran las de los propietarios, pero la posición de las pinturas en la exposición reflejaba en general la opinión de los organizadores, incluidos Weale y Georges Hulin de Loo (profesor de la Universidad de Gante ), sobre su autoría. ^[3] El catálogo ilustrado de la sección que muestra manuscritos, miniaturas , textos de archivo, sellos, mercería , monedas y medallas fue escrito por el barón Albert Van Zuylen Van Nyevelt. Una tercera sección, que abarca bordados, gobelinos y similares, fue catalogada por Isabelle Errera .

La exposición mostró unas 400 pinturas atribuidas a los primitivos flamencos, muchas de las cuales nunca antes habían sido expuestas. La exhibición de muchas obras de grandes artistas brindó la primera oportunidad de comparar sus estilos y revisar atribuciones anteriores, ya sea de un pintor a otro o de "obra de" a "copia de una obra de".

La exposición fue inaugurada por el rey Leopoldo II de Bélgica y visitada por el príncipe heredero Alberto y la princesa heredera Isabel el 3 de julio de 1902. ^[7]

Legado

La exposición mostró muchos más ejemplos de los más importantes ejemplos restantes de pintura sobre tabla de los primeros Países Bajos que exposiciones anteriores y provocó un animado debate sobre las atribuciones de las pinturas, iniciado por Hulin de Loo: insatisfecho con el catálogo oficial, publicó su propio catálogo crítico. ^[8]

La exposición mejoró enormemente la apreciación del arte neerlandés temprano, que anteriormente había sido apreciado principalmente solo por unos pocos coleccionistas e historiadores del arte, ^[2] pero también provocó cambios en el estatus de los artistas: Hans Memling , que había sido considerado el artista más importante del período, fue superado por artistas como Jan van Eyck y Rogier van der Weyden . Esto se ha atribuido a la abundancia de obras de Memling en la exposición, que hizo que los críticos notaran la falta de invención y la producción excesivamente serializada que a menudo mostraba, en comparación con los otros maestros. ^[3]

Debido a que los organizadores de la exposición tenían una visión un tanto nacionalista belga, los amantes del arte de otros países a veces reaccionaron con vehemencia a la apropiación de "sus" pintores por parte de flamencos o belgas. En Francia, hubo llamados a una exposición similar de Primitivos Franceses, que se organizó en 1904 y trató de recuperar a artistas, como van der Weyden y Robert Campin , que eran de partes francófonas de los Países Bajos; también trató de presentar la pintura neerlandesa temprana como un derivado de la pintura francesa temprana. ^[2]

La exposición de Brujas influyó directamente en algunos pintores, que incorporaron aspectos de la pintura primitiva flamenca a su obra. El expresionista flamenco Gustave Van de Woestijne cambió su enfoque del retrato, centrándose más en los aspectos psicológicos, mientras que su colega Valerius de Saedeleer se vio influenciado por los paisajes que vio en la exposición. ^[9]

En 2002 se celebró en Brujas una nueva exposición que documentaba la exposición de 1902 y su impacto: "Impact 1902 Revisited. Early Flemish and Ancient Art exhibition. Bruges 15th June - 15th September 1902, Brugge, 2002.", con un catálogo de Eva Tahon, Piet Boyens y otros ^[4]

Publicaciones

Además del catálogo oficial, ^[10] se escribieron varios libros y artículos importantes sobre la exposición, entre ellos:

• (Anónimo), La Exposición de Arte Flamenco en Brujas , en Athenaeum 3907 y 3908, 1902 (probablemente de Roger Fry )
• (Anónimo (LM)), L'exposition des primitifs flamands à Bruges , en La chronique des arts et de la curiosité 15, 1902
• Giorgio Le Brun, L'esposizione dei primitivi fiamminghi , Rassegna d'Arte 2 (1902)
• Pol de Mont , Een par opmerkingen betr. de Tentoonstelling van oude Nederlandsche schilderijen te Brugge , en de Nederlandsche Spectator, 1902
• Pol de Mont, L'Evolution de la peinture néerlandaise aux XIVe, XVe et XVIe siècles et l'exposition de Bruges . Libro, Haarlem, 1903
• Pol de Mont, De paneelschildering in de Nederlanden gedurende de XIVe, XVe en de eerste helft van de XVIe eeuw naar aanleiding van de in 1902 te Brugge gehouden tentoonstelling, gezeid "Van Vlaamse priemietieven" , Haarlem 1903
• Franz Dülberg, Die Ausstellung altniederländischer Malerei in Brügge. , en Zeitschrift für bildende Kunst 14 (1903)
• Émile Durand-Greville, Originaux et Copies à propos de l'exposition de Bruges , Brujas 1902
• Hippolyte Fierens-Gevaert , L'exposition des Primitifs Flamands à Bruges , en Revue de l'art ancien et moderne XII, 1902
• Henri Frantz, L'exposition des primitifs flamands à Bruges , en Les Arts 7, 1902
• Max Jakob Friedländer , Die Brügger Leihausstellung von 1902 , en Repertorium für Kunstwissenschaft 26 (1903)
• Max Jakob Friedländer, Meisterwerke der niederländischen Malerei des XV. y XVI. Jahrhunderts auf der Ausstellung zu Brügge 1902 . Libro, Múnich, 1903
• Jules Guiffrey , L'exposition des Primitifs Flamands à Bruges , múltiples artículos en "L'Art" en 1902 y 1903
• Georges Hulin de Loo , Exposición de cuadros flamencos de los siglos XIV, XV y XVI: crítica del catálogo anterior a una introducción sobre la identidad de ciertos maîtres anónimos. Libro, Gante, 1902. ^[11]
• Henri Hymans, L'Exposition des primitifs flamands à Brujas. Gaceta de Bellas Artes 28 (1902); luego republicado como libro, París, 1902 ^[12]
• Georges Lafenestre , Les Vieux Maîtres à Brujas , en Revue des Deux Mondes , 1902
• Georges Lafenestre, Les primitifs à Bruges et à Paris, 1900, 1902, 1904: Libro Vieux Maîtres de France et des Pays-Bas
• Wilhelm Martin , De Vlaamsche primitieven op de tentoonstelling te Brugge , número especial de Elsevier's Magazine , 1903
• Octave Maus , La exposición de cuadros flamencos antiguos en Brujas , en The Magazine of Art , 1903
• Alphonse Naert, Tentoonstelling van oude Vlaamsche kunst, te Brugge , en Dietsche Warande en Belfort , 1902
• Claude Phillips , Impresiones de la Exposición de Brujas , en The Fortnightly Review , 1902
• Eugène-Justin Soil de Moriamé, L'école de Tournai , en Annales de la Société Historique et Archéologique de Tournai, 1902
• Hugo von Tschudi , Ausstellung Altniederländische Malerei en Brügge, junio-septiembre. 1902 , en Repertorium für Kunstwissenschaft, 1902
• Octave Uzanne , La exposición de arte primitivo en Brujas , en El Connoisseur , 1902
• Karel van de Woestijne , De Vlaamsche Primitieven, hoe ze waren te Brugge , en Onze Kunst, 1902 ^[13]
• Medard Verkest, Tentoonstelling van Vlaamsche Primitieven en Oude Meesters te Brugge , Tongeren, 1902
• William Henry James Weale , Los primeros pintores de los Países Bajos según lo ilustra la Exposición de Brujas de 1902 , en el primer número de The Burlington Magazine (1903)

Obras expuestas

Las obras se enumeran según sus atribuciones actuales; cuando se conocen, también se dan las atribuciones que figuran en el catálogo oficial ^{[14] y en el catálogo crítico de Hulin de Loo.}

Notes

1. Bohn, Babette (2013). A companion to Renaissance and Baroque Art. John Wiley & Son. p. 513. ISBN 9781118391501.
2. Krul, Wessel (2005). "4. Realism, Renaissance and Nationalism". Early Netherlandish Paintings: Rediscovery, Reception, and Research. Getty. p. 481. ISBN 9780892368167.
3. Graham, Jenny (2007). Inventing Van Eyck: The Remaking of an Artist for the Modern Age. Berg. p. 259. ISBN 9781845207762.
4. Paumen, Vanessa. "De Vlaamse primitieven: What's in a name?". De Vlaamse Kunstcollectie.be. Retrieved 16 December 2013.
5. Stigter, Bianca (2009). "Voor eksters geschilderd. Jan van Eyck in Brugge". De ontsproten Picasso (in Dutch). Atlas Contact. ISBN 9789025430412.
6. "Exhibition culture in London 1878–1908". Exhibition Culture.
7. "Prinselijk bezoek voor de Tentoonstelling der Vlaamse Primitieven". Beeldbank Brugge. Archived from the original on 19 April 2014. Retrieved 16 December 2013.
8. Ridderbos, Bernhard (2005). "3. From Waagen to Friedländer". Early Netherlandish Paintings: Rediscovery, Reception, and Research. Getty. p. 481. ISBN 9780892368167.
9. Boyens, Piet (1998). Sint-Martens-Latem. Lannoo. p. 517. ISBN 9789020934977.
10. Weale, W. H. James (1902). Exposition des Primitifs flamands et d'Art ancien. Bruges. Première section: tableaux. Catalogue (in French). Bruges: Desclée, De Brouwer. p. 186.
11. Hulin de Loo, Georges (1902). Exposition de tableaux flamands des XIVe, XVe et XVIe siècles: catalogue critique (in French). Ghent: A. Siffer. p. 123.
12. Hymans, Henri (1902). L'exposition des primitifs flamands à Bruges (in French). Paris: Gazette des Beaux-Arts. p. 89.
13. Van de Woestijne, Karel (1949). "De Vlaamsche primitieven Hoe ze waren te Brugge". Verzameld werk. Deel 4. Beschouwingen over literatuur en kunst (in Dutch). Bussul: Van Dishoeck.
14. Weale; James, W. H. (1902). Exposition des primitifs flamands et d'art ancien (1902 : Bruges, Belgium). Desclée, De Brouwer et cie. – via archive.org. Catalogue listings
15. "Museum Godshuis Belle". Toerisme Ieper. Archived from the original on 18 May 2014. Retrieved 25 February 2014.
16. Friedländer, Max Jakob (1912). Galerie Weber, Hamburg (in German).
17. "Chapelle Cardon" (in French). Louvre.
18. "Crucifixion with the saints Catherine and Barbara". De Vlaamse Primitieven.
19. "De drie Maria's bij het lege graf, c. 1425–1435". Netherlands Institute for Art History.
20. "De investituur van de H. Rombout als bisschop van Dublin, c. 1520". Netherlands Institute for Art History.
21. "Het Lam Godsretabel, 1432 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
22. "Maria met kind, de HH. Donaas (Donatianus van Reims) en Joris met kanunnik Joris van der Paele, 1436 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
23. "De H. Barbara". Netherlands Institute for Art History.
24. "Portret van Margaretha van Eyck, de vrouw van de schilder, 1439 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
25. "Maria met kind bij een fontein, 1439 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
26. "Pieter Wijts in aanbidding voor Maria met kind, 17de eeuw naar c. 1445". Netherlands Institute for Art History., "De Wijtstriptiek: Het brandende braambos (linksboven), Gideon en de engel (linksbeneden), Pieter Wijts in aanbidding voor Maria met kind (midden), de poort van Ezechiel (rechtsboven), Aäron (rechtsbeneden), 17de eeuw naar c. 1445".
27. "Portret van een man met blauwe kaproen, c. 1429". Netherlands Institute for Art History.
28. "Hans Memling, Portrait of an old man". Metropolitan Museum of Art.
29. "Een goudsmid in zijn winkel, mogelijk de H. Eligius, 1449 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
30. "Petrus Christus, portrait of a young man". National Gallery. Archived from the original on 10 June 2015. Retrieved 25 February 2014.
31. "De kruisiging". Netherlands Institute for Art History.
32. "De bewening van Christus met donoren, vermoedelijk Anselmus Adornes en Margaretha van der Banck, c. 1455–1460". Netherlands Institute for Art History.
33. "Tronende Maria met kind, c. 1500". Netherlands Institute for Art History.
34. "De kruisafneming met stichter, c. 1450". Netherlands Institute for Art History.
35. "Follower of Robert Campin, the Virgin and Child before a Firescreen". National Gallery. Archived from the original on 5 February 2016. Retrieved 25 February 2014.
36. "Madonna of the Fireplace, c. 1500". Object of the Month. Bob Jons University Museum and Gallery. February 2013.
37. "Rogier van der Weyden, Nood Gods". Royal Museums of Fine Arts of Belgium.
38. "Attributed to Rogier van der Weyden, Portrait of a Man". Thyssen-Bornemisza Museum. Archived from the original on 19 May 2014. Retrieved 26 February 2014.
39. "Portret van een jonge man, c. 1450". Netherlands Institute for Art History.
40. "Rogier van der Weyden, Virgin and Child". Art Institute of Chicago.
41. "Rogier van der Weyden (navolger), Huwelijk van Jozef en Maria / Tiburtijnse Sibille". Balat.
42. "Rogier van der Weyden, The Virgin and Child enthroned". Thyssen-Bornemisza Museum.
43. "Probably South of France, Pietà with Donor". Frick Collection.^{[permanent dead link]}
44. "Unknown, portrait of John the Fearless". BALaT.
45. "De H. Johannes de Doper in de wildernis, c. 1485–1490". Netherlands Institute for Art History.
46. "Triptych of Saint Erasmus". Flemish Primitives.
47. "The Last Supper". Flemish Primitives.
48. "Martyrdom of Saint Hippolytus". Flemish Primitives.
49. "Dieric Bouts, portrait of a man". Metropolitan Museum of Art.
50. "Christus in het huis van Simon de Farizeër met een stichtersportret, c. 1445–1450". Netherlands Institute for Art History.
51. "De kruisiging, c. 1465". Netherlands Institute for Art History.
52. "Albrecht Bouts". McNay Art Museum.
53. "Master of the Legend of Saint Catherine, Last supper". BALaT.
54. "Master of the Tiburtine Sibyl, Virgin and Child". BALaT.
55. "Dirk Bouts, Saint Joseph et deux bergers (Fragment d'une Nativité)". BALaT KIK-IRPA.
56. "De Kerk, 1470–1483".
57. "De Synagoge, 1470–1483". Netherlands Institute for Art History.
58. "Vier episoden uit het leven van de H. Ursula, 1470–1483". Netherlands Institute for Art History.
59. "Maria met kind, de H. Maria Magdalena en een vrouwelijke donor, laatste kwart 15de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
60. "Jan de Witte, burgemeester van Brugge (links), Maria met kind (midden), Maria Hoose, echtgenote van Jan de Witte (rechts), 27-06-1473 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
61. "Drie taferelen uit het leven van de H. Lucia: Lucia en haar moeder met een groep bedelaars en pelgrims (links); Lucia wordt voor de consul geleid (midden); De ossen proberen Lucia weg te voeren (rechts), 1480 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
62. "Het sterfbed van Maria, c. 1481–1482". Netherlands Institute for Art History.
63. "Triptiek met de aanbidding der koningen met stichter en H. Stephanus, tweede helft 15de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
64. "De nederdaling van de H. Geest (Pinksteren) met stichterspaar, c. 1490". Netherlands Institute for Art History.
65. "School of Dirk Bouts, Virgin and Child". BALaT.
66. "Hans Memling, Portrait of a man with a Roman coin". Flemish Primitives.
67. "Hans Memling, The Donne Triptych". National Gallery.
68. "Portinari double portrait by Memling". Metropolitan Museum of Art.
69. "Hans Memling, Saint John Altarpiece". Flemish Primitives.
70. "Hans Memling, Triptych of Jan Floreins". Flemish Primitives.
71. "Hans Memling: Triptych of Adriaan Reins". Flemish Primitives.
72. "Hans Memling, Sibylla Sambetha". Flemish Primitives.
73. "Hans Memling, Virgin and Child with Saints Catherine of Alexandria and Barbara". Metropolitan Museum of Art.
74. "Hans Memling, Portret van Willem Moreel" (in Dutch). Royal Museums of Fine Arts of Belgium.
75. "Hans Memling, Portret van Barbara van Vlaenderberch" (in Dutch). Royal Museums of Fine Arts of Belgium.
76. "Hans Memling, Moreel triptych". Flemish Primitives.
77. "Hans Memling, Diptych of Maarten van Nieuwenhove". Flemish Primitives.
78. "Hans Memling, Saint Ursula Shrine". Flemish Primitives.
79. "Hans Memling, Saint Sebastian" (in Dutch). Royal Museums of Fine Arts of Belgium.
80. "Hans Memling, Portrait of a Man with an Arrow". National Gallery of Art.
81. "Portret van een bejaard echtpaar (vrouw), c. 1470–1472". Netherlands Institute for Art History.
82. "Maria met kind, eind 15de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
83. "Hans Memling, Portrait". Mauritshuis. Archived from the original on 14 March 2014.
84. "Hans Memling, Portraits". Brukenthal Museum. Archived from the original on 18 November 2020. Retrieved 14 March 2014.
85. "Hans Memling, Heads of Jews and Roman soldiers shouting and gesticulating". Art Sales Index.
86. "Hans Memling, A Young Man at Prayer". National Gallery. Archived from the original on 10 June 2015. Retrieved 17 March 2014.
87. "Tronende Madonna met kind en engel, c. 1485–1490". Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis.
88. "Hans Memling, Madonna and Child with angels". national Gallery of Art. 1479.
89. "De geboorte van Christus, c. 1470–1472". Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis.
90. "Staande Maria met kind en de H. Antonius met stichter, 1472 gedateerd". Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis.; the RKD incorrectly identifies this work with the #72 of the exhibition, which had the same owner in 1902, but different subject and dimensions
91. "Hans Memling, Virgin and Child". BALaT.
92. "Copy after Hans Memling, Virgin and Child". BALaT.
93. "Hans Memling, Christ with Singing and Music-making Angels". Royal Museum of Fine Arts Antwerp.
94. "Hans Memling, Annunciation". Metropolitan Museum of Art.
95. "Hans Memling, Der büssende Hl. Hieronymus" (in German). Bachoven-Burckhardt Stiftung. Archived from the original on 30 April 2014. Retrieved 18 March 2014.
96. "Master of the Saint Catherine Legend , Saint Michael; The Mass of Saint Gregory; Saint Jerome". Metropolitan Museum of Art.
97. "Netherlandish painter, Portrait of a man in a turban". Metropolitan Museum of Art.
98. "Maria met kind (midden); harpspelende engel (links); luitspelende engel (rechts), laatste kwart 15de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
99. "Hans Memling, Compassion for the Dead Christ, with a Donor". Doria Pamphilj Gallery. Archived from the original on 12 January 2015.
100. "Hans Memling, Lamentation of Christ". Museum Boijmans van Beuningen. Archived from the original on 14 June 2015. Retrieved 18 March 2014.
101. "De H. Johannes de Doper (links); de H. Hieronymus (rechts), 1529". Netherlands Institute for Art History.
102. "Follower of Dieric Bouts". Christie's.
103. "Attributed to Aelbrecht Bouts, Christ appears to his mother". BALaT.
104. "Follower of Rogier van der Weyden, Portrait of a young lady". BALaT.
105. "Copy after Rogier van der Weyden, Saints Margareta and Appolonia". BALaT.
106. "Jan Provost, Virgin and Child". Metropolitan Museum of Art.
107. "Maria met kind en inktpot, c. 1500–1510". Netherlands Institute for Art History.
108. "Jean Hey, François de Chateaubriand Commended by St. Maurice". VADS - NICE. Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 19 March 2014.
109. "Simon Marmion, Saint Jerome and a Canon Praying". Philadelphia Museum of Art.
110. "Unknown, The emperor surrounded by electors". BALaT.
111. "Jan van Eeckele?, Mater Dolorosa". Flemish Primitives.
112. "Maria met kind". Netherlands Institute for Art History.
113. "Rogier van der Weyden, Portrait of a Lady". National Gallery of Art. 19 May 1460.
114. Hulin de Loo, Georges (1902). Quelques peintres Brugeois de la première moitié du XVIe siècle (PDF) (in French). Ghent: Hoste.
115. "De boodschapper van Abner voor koning David (2 Samuel 3:12) en twee stichtersportretten, c. 1480". Archived from the original on 10 March 2014.
116. "De investituur van de H. Ildefonsus, laatste kwart 15de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
117. "Follower of Rogier van der Weyden, Maria Lactans". Museum Mayer van den Bergh. Archived from the original on 28 October 2016. Retrieved 24 March 2014.
118. "Maria met kind en elf vrouwelijke heiligen". Netherlands Institute for Art History.
119. "Saint Luke drawing the Virgin by Dieric Bouts the elder". National Trust. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 24 March 2014.
120. "Rogier van der Weyden (copy), Saint Luke drawing the Virgin". BALaT.
121. "Gerard David, De Transfiguratie" (in Dutch). Lucasweb. Archived from the original on 7 April 2016. Retrieved 24 March 2014.
122. "Master of 1499, Diptycj of Christiaan de Hondt". Flemish Primitives.
123. "Justus van Gent, Calvarieberg-retabel" (in Dutch). Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen.
124. "De kruisdraging, de kruisiging en de bewening, ca. 1500". Netherlands Institute for Art History.
125. "Rogier van der Weyden and Studio, Lamentation of Christ". Mauritshuis. Archived from the original on 8 November 2007.
126. "Het oordeel van Cambyses: de aanhouding van Sisamnes, 1498 gedateerd". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
127. "Het oordeel van Cambyses: het villen van Sisamnes, 1498 gedateerd". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
128. "De doop van Christus in de Jordaan, c. 1502–1508". Netherlands Institute for Art History.
129. "Maria met kind, vrouwelijke heiligen, musicerende engelen en stichters, 1509". Netherlands Institute for Art History.
130. "Gerard David and workshop: the Saint Anne Altarpiece". National Gallery of Art.
131. "De bewening, eerste kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
132. "De annunciatie (de aartsengel Gabriël) (het Cervara-Altaar), 1506". Netherlands Institute for Art History.
133. "De annunciatie (Maria) (het Cervara-Altaar), 1506". Netherlands Institute for Art History.
134. "Simon Bening (attributed), John the Baptist preaching and the Baptism of Christ". Flemish Primitives.
135. "Maria met kind, eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
136. "Follower or assistant of Simon Marmion, Pentecost showing the Virgin surrounded by the twelve apostles". Fitzwilliam Museum. Archived from the original on 4 March 2016.
137. "Maria met kind, ca. 1500". Netherlands Institute for Art History.
138. "Johannes de Doper (links); de H. Franciscus (rechts), c. 1485–1490". Netherlands Institute for Art History.
139. "De aanbidding van de Wijzen, c. 1490". Netherlands Institute for Art History.
140. "Master of the Bruges Adoration, the Adoration of the Kings". Flemish Primitives.
141. "Ecce Homo, c. 1476 of later". Netherlands Institute for Art History.
142. "H. Christoforus, H. Franciscus, H. Hieronymus, H. Antonius Abt, eerste kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
143. Sterling, Charles (1998). Fifteenth- to Eighteenth-century European Paintings: France, Central Europe, the Netherlands, Spain, and Great Britain. Metropolitan Museum of Art. p. 85. ISBN 9780870998812.
144. "Biddende kannunik voor een bidstoel met H. Maria Magdalena en H. Johannes de Doper, met op de achtergrond de Doop in de Jordaan (linkerluik); Geknielde karthuizer monnik met H. Andreas en H. Catharina, met op de achtergrond H. Christoffel (rechterluik), c. 1490–1500". Netherlands Institute for Art History.
145. "Portret van een jonge man met een hartvormig gebedenboek, c. 1480". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
146. "Maria met kind en vrouwelijke heiligen". Netherlands Institute for Art History.
147. "De H. Rombout verlaat zijn ouders, c. 1490". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
148. "Saint Clement and a Donor". National Gallery.
149. "God de Vader tussen twee engelen (het Cervara-Altaar), 1506". Netherlands Institute for Art History.
150. "De H. Franciscus van Assisi doet afstand van zijn wereldse kleren, c. 1510". Netherlands Institute for Art History.
151. "De verschijning van de H. Maagd Maria aan de H. Ildefonso". Netherlands Institute for Art History.
152. "Tronende Maria met kind". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
153. "Maria met kind bij een fontein, c. 1516–1520". Netherlands Institute for Art History.
154. "De mis van de H. Gregorius, eerste kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
155. "De Gierigaard en de Dood, jaren 1510 of 1520". Netherlands Institute for Art History.
156. "Maria met kind, heiligen en een stichter, c. 1505". Netherlands Institute for Art History.
157. "Portret van Antonio Siciliano met de H. Antonius, c. 1508". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
158. "Portret van mogelijk Floris van Egmond (1469–1539), eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
159. Hand, John Oliver (2006). "23". Prayers and Portraits: Unfolding the Netherlandish Diptych. Yale University Press. p. 156. ISBN 9780300121551.
160. "De visitatie en de geboorte (links), het sterfbed van Maria (midden), de aanbidding van de Wijzen en de presentatie (rechts), de tempelgang van Maria (linksboven), de annunciatie (rechtsboven), 1520 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
161. Worcester Art Museum (1974). European Paintings in the Collection of the Worcester Art Museum. Univ. of Massachusetts Press. p. 154. ISBN 9780870231698.
162. "De H. Maria Magdalena (pendant: de H. Maria Egyptica), 1514–1524"., "De H. Maria Egyptica (pendant: de H. Maria Magdalena), 1514–1524". Netherlands Institute for Art History.
163. "Het Laatste Oordeel, 1525 gedocumenteerd". Netherlands Institute for Art History.
164. "Het Laatste Oordeel, eerste kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
165. "Het Laatste Oordeel". Netherlands Institute for Art History.
166. "De kroning van Maria, 1517–1522". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
167. "De boetvaardige H. Hieronymus in de wildernis, c. 1500–1510". Netherlands Institute for Art History.
168. "Maria met kind, gekroond door twee engelen, 1470–1499".
169. "De H. Catharina van Alexandrië (links), Maria met kind (midden), de H. Barbara (rechts)". Netherlands Institute for Art History.
170. "Zes panelen verwijzend naar de aardse ijdelheid en de hemelse verlossing, 1485 of later". Netherlands Institute for Art History.
171. "Old Master Adriaen Isenbrant (Flemish, 1490-1551) triptych oils on panel H 14" W 7 1/2"". Dumouchelles. Archived from the original on 23 January 2017. Retrieved 7 November 2016.
172. "Luitspelende engel (links); tronende Maria met kind, gekroond door engelen (midden); harpspelende engel (rechts)". Netherlands Institute for Art History.
173. "Maria van de Zeven Smarten". Netherlands Institute for Art History.
174. "Portretten van Joris van de Velde, zijn vrouw Barbara Le Marie en hun kinderen met de heiligen Joris en Barbara". Netherlands Institute for Art History.
175. "Portret van een stichter met zoon en Johannes de Evangelist (links); portret van een stichteres met drie dochters en een vrouwelijke heilige (rechts)". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
176. "Jean Hey, Portrait presumé de Madeleine de Bourgogne, dame de Laage, presentée par Sainte Madeleine" (in French). Joconde.
177. "De H. Maria Magdalena in een landschap". Netherlands Institute for Art History.
178. "Tronende Maria met stichtersfamilie". Netherlands Institute for Art History.
179. "De H. Philippus met de stichter Philip Wielant; De presentatie in de tempel; De H. Johannes de Evangelist met de stichteres Jeanne van Haleweyn". Netherlands Institute for Art History.
180. "De HH. Michael, Andreas en Franciscus met in de achtergrond de kruisiging". Netherlands Institute for Art History.
181. "Copy after Rogier van der Weyden, Calvary". BALaT.
182. "De H. Lucas, mogelijk een zelfportret van de kunstenaar, eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
183. "De H. Maria Magdalena lezend". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
184. "Kruisdraging (linkerluik); Portret van een minderbroeder (rechterluik) Een doodshoofd (achterzijde rechterluik), 1522 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
185. "Portret van een kanunnik, 1525–1530". Netherlands Institute for Art History.
186. "Maria met kind op de maansikkel (links), de aanbidding van de Wijzen (midden), de nederdaling van de Heilige Geest (rechts), eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
187. "Goswijn van der Weyden, Saint Catherine and the Philosophers". Art UK.
188. "De maaltijd te Emmaus (Lucas 24: 30-31), eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
189. "Lancelot Blondeel (attributed), Scènes uit het leven van Sint-Antonius en Paulus / Zicht op de haven van Nieuwpoort". BALaT.
190. "De kruisiging, 1515–1517". Netherlands Institute for Art History.
191. "De H. Johannes de Doper (links), de rust op de vlucht naar Egypte (midden), de H. Cornelius (rechts), c. 1515–1516". Netherlands Institute for Art History.
192. "Landschap met de rust op de vlucht naar Egypte, c. 1515–1516". Netherlands Institute for Art History.
193. "De roeping van Petrus (Matth.4:18-22), eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
194. "Bergachtig landschap met de H. Hieronymus, 1547 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
195. "Rogier van der Weyden, Holy Trinity". Flemish Primitives.
196. "Albert Cornelis, The Glorification of the Virgin". VADS. Archived from the original on 30 April 2014. Retrieved 28 March 2014.
197. "Maria met kind, na 1510". Netherlands Institute for Art History.
198. "Maria met kind". Netherlands Institute for Art History.
199. "Maria met kind, eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
200. "Adriaen Isenbrandt, Virgin and Child". BALaT.
201. "Style of Hans Memling: Virgin and Child". Metropolitan Museum of Art.
202. "De bewening, eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
203. "H. Johannes de Evangelist (op de oorspronkelijke binnenzijde: de gevangenneming), midden jaren 1480 of later". Netherlands Institute for Art History.
204. "De Perzische Sibille, tweede kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
205. "Portret van een jonge vrouw als Maria Magdalena, c. 1530". Netherlands Institute for Art History.
206. "Jan Mostaert, Portrait of Justus van Bronckhorst". Petit Palais.
207. "Portret van Margaretha van Oostenrijk, eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
208. "Hercules en Antaeus, na 1523". Netherlands Institute for Art History.
209. De Vos, Dirk (1979). Catalogus schilderijen 15de en 16de eeuw (in Dutch). Brugge: Stedelijke Musea Brugge.
210. "De geboorte (op de binnenzijde: Jozef met de bloeiende staf bij het altaar), 1515–1525". Netherlands Institute for Art History.
211. "Circle of Master of Frankfurt, Saint Christopher". BALaT.
212. "De Heilige Familie met vier engelen in een landschap, derde kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
213. "Attributed to Aelbrecht Bouts, Christ". BALaT.
214. "Jan Massijs, Judith with the head of Holofernes". Museum of Fine Arts, Boston.
215. "Portret van een koopman, mogelijk Jeronimus Sandelin, eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
216. "De bewening met stichtster (non uit het klooster Mariënpoel bij Leiden) en de HH. Augustinus en Cecilia, eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
217. "De aanbidding van de Wijzen, eerste kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
218. "Attributed to Aelbrecht Bouts, Christ with the Crown of Thorns". BALaT.
219. "Attributed to Aelbrecht Bouts, Mater Dolorosa". BALaT.
220. "Jan Rombouts, Christ appears to his disciples at the Lake of Tiberias". BALaT.
221. "Aertgen van Leyden, Portrait of a donor". Thyssen-Bornemisza Museum. Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 2 April 2014.
222. "Unknown, Agatha van Schoonhoven, 1568". Frick Art Reference Library. 1568.
223. "Zelfportret, waarschijnlijk 1519". Netherlands Institute for Art History.
224. "De H. Familie en musicerende engel, eerste kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
225. "De HH. Catharina en Barbara, eerste kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
226. "Schloss Rohrau – die Sammlung". Archived from the original on 4 August 2018. Retrieved 5 September 2018.
227. "De H. Maria Magdalena schrijvend, eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
228. "Maria met kind, tweede kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
229. "De doornenkroning (binnenzijde links), De kruisafneming (midden), Ecce Homo (binnenzijde rechts); De kruisdraging met de H. Veronica (buitenzijde links), Portret van Aelbrecht Adriaensz. van Adrichem (...-1555) met de HH. Catharina en Bavo (buitenzijde rechts), c. 1515–1520". Netherlands Institute for Art History.
230. "Master of the Female Half-Lengths, Thomas de Thiennes en zijn familie voor het kasteel van Rumbeke". BALaT.
231. "Master of 1518, Triptych of the crucifixion". BALaT.
232. "Unknown, Virgin and Child with two saints (triptych)". BALaT.
233. "De annunciatie, c. 1525". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
234. "Maria met kind voor een landschap, c. 1540". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
235. "De doornenkroning (op de achterzijde: een rode marmerimitatie met de wapens van Hendrik III van Nassau en Mencia de Mendoza), na 1522". Netherlands Institute for Art History.
236. "De kruisdraging (op de achterzijde: een rode marmerimitatie met de wapens van Hendrik III van Nassau en Mencia de Mendoza), na 1522". Netherlands Institute for Art History.
237. "Master of the Legend of the Magdalen; Magdalen on the hunt". BALaT.
238. "Master of the Legend of the Magdalen, The preaching of Mary Magdalen". BALaT.
239. "Jeroen Bosch, Christ carrying the cross". BALaT.
240. "17th Century Follower of Hieronymus Bosch. Temptation of St. Anthony". Sotheby's. 2013.
241. "Het Laatste Oordeel, 1500–1510". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
242. "Copy after Jeroen Bosch, Garden of Earthly Delights". BALaT.
243. "Schenksterportret van Margareta van Metteneye (voorzijde); Memento Mori (achterzijde), 1523". Netherlands Institute for Art History.
244. "Drieluik met de heiligen Cosmas en Damianus, 1523". Netherlands Institute for Art History.
245. "Lancelot Blondeel, Saint Luke painting the Madonna". Flemish Primitives.
246. "Maria met kind, de HH. Lucas en Egidius, 1545 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
247. "De roeping van Mattheus, c. 1530". Netherlands Institute for Art History.
248. "De H. Hëronymus, 1541 (gedateerd)". Netherlands Institute for Art History.
249. "Ambrosius Benson, Portrait of Otho Stochoven". Flemish Primitives.
250. "Pieter Pourbus, Portrait of Jan Fernagant". Frick Art Reference Library. 1551.
251. "Portret van Jacquemyne Buuck, echtgenote van Jan van Eyewerve (1532/33-1595), 1551 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
252. "Maria van de zeven smarten, 1556 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
253. "Groepsportret van zestien leden van de Broederschap van het Heilig Bloed, 1556 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
254. "Het laatste avondmaal, 1559 gedateerd". Netherlands Institute for Art History., "De ontmoeting van Abraham en Melchisedek, 1559 gedateerd"., "De profeet Elia en de engel, 1559 gedateerd"., "Portretten van leden van de Sacramentsbroederschap van de Sint-Salvatorskerk in Brugge, 1559 gedateerd".
255. "Abt Antonius Wydoot van de Duinenabdij bij Koksijde en de H. Antonius Abt, 1557 of later". Netherlands Institute for Art History.
256. "Portret van een 25-jarige man, 1574 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
257. "Unknown, Bruges, early 16th century: Legend of Saint George". Flemish Primitives.
258. "Follower of Lancelot Blondeel, Legend of Saint George". Flemish Primitives.
259. "Robert Holman, abt van de abdij Onze-Lieve-Vrouw ter Duinen, in aanbidding voor Christus als Salvator Mundi, tweede helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
260. "School of Lancelot Blondeel, Bavo: Jacobus de Mindere en Willibrordus". BALaT.
261. "Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw, Beigem" (in Dutch). Inventaris Onroerend Erfgoed. 8 October 2021.
262. "H. Hieronymus? (boven), H. Augustinus (onder) (linkerluik); H. Gregorius de Grote (boven), H. Ambrosius (onder) (rechterluik); (op de achterzijde: De annunciatie in grisaille), c. 1510". Netherlands Institute for Art History.
263. "French (Picardy), Panels from the High Altar of the Charterhouse of Saint-Honoré, Thuison-les-Abbeville: The Last Supper". Art Institute of Chicago.
264. "French (Picardy), Altarpiece from Thuison-les-Abbeville: Saint Hugh of Lincoln". Art Institute of Chicago.
265. "Bernardo Montarell, Saint George". BALaT.
266. "Italian Painter?, Portrait of a man in profile". Metropolitan Museum of Art.
267. "De aanbidding van de koningen, 1480–1500". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
268. "De bewening van Christus, c. 1444". Netherlands Institute for Art History.
269. "Follower of Hugo van der Goes; Adoration of the Magi". Saint Louis Art Museum. Archived from the original on 30 April 2014.
270. "Maria met kind en musicerende engelen, c. 1513". Netherlands Institute for Art History.
271. "Master of the Legend of the Magdalen, Lactation of Saint Bernard". BALaT.
272. "Maria met kind, 1528–1530". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
273. "Style of Jan Mostaert, Christ Crowned with Thorns". National Gallery. Archived from the original on 4 August 2012. Retrieved 14 April 2014.
274. "Jan Mostaert, Portret van ridder Abel van de Coulster, raadsheer te 'sGravenhage in 151". BALaT.
275. "Voorstellingen uit het leven van de H. Jozef, 15de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
276. "Maria met kind in een interieur met een glas-in-loodraam, na 1500". Netherlands Institute for Art History.
277. "De Heilige Familie, eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
278. "Environment of Rogier van der Weyden, A Franciscan preaching to bishops". BALaT.
279. "Unknown, Virgin with Child". BALaT.
280. "De kruisiging". Netherlands Institute for Art History.
281. "Tronende Madonna met kind". Netherlands Institute for Art History.
282. "Portret van een oude man en profil, 1513 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
283. "De kruisiging, c. 1520–1530". Netherlands Institute for Art History.
284. "De Calvarieberg, jaren 1510 of 1520". Netherlands Institute for Art History.
285. "De verdrijving van de geldwisselaars uit de tempel (Joh. 2: 13-16), na c. 1570". Netherlands Institute for Art History.
286. "Luilekkerland, 1567 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
287. "Pieter Bruegel, Volkstelling te Bethlehem" (in Dutch). Royal Museums of Fine Arts of Belgium.
288. "Ongelijk paar, c. 1525". Netherlands Institute for Art History.
289. "Antoon Claeissens, Kruisafneming". BALaT.
290. "Attributed to Antoon Claeissens, portraits of Juan II Pardo and his wifes". Flemish Primitives.
291. "Maria als Mater Dolorosa, eind 15de/begin 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
292. "Een heilige bisschop (links), Maria met kind (midden); de H. Lodewijk (rechts), 1520–1530". Netherlands Institute for Art History.
293. "Copy after Hieronymus Bosch, Temptation of Saint Anthony". BALaT.
294. "De H. Donatius, c. 1520". Netherlands Institute for Art History.
295. "Johannes de Evangelist (links); de H. Agnes (rechts), eerste kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History. Archived from the original on 10 March 2014.
296. "Master of the Mansi Magdalen, Virgin and Child". Metropolitan Museum of Art.
297. "Triptiek van de Meester van de Heiligenfiguren" (in Dutch). Museum Mayer van den Bergh. Archived from the original on 30 April 2014.
298. "De H. Familie, tweede kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
299. "Christus in Gethsemane met stichtersportretten van leden van de familie Jüdden (De Jode), 1489 gedateerd". Netherlands Institute for Art History.
300. "Derick Baegert, Zes apostelen en de schenkers" (in Dutch). Royal Museums of Fine Arts of Belgium.
301. "Drieluik met de geboorte (links), de aanbidding van de Wijzen (midden) en de besnijdenis (rechts), eerste kwart 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
302. "French, 15th century, Portrait of an Ecclesiastic". National Gallery of Art. 8 April 1480.
303. "Quentin Massys, Due vecchi in orazione" (in Italian). Cultura Italia.
304. "De heilige Anna-te-Drieën, eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
305. "De Zeven Vreugden van Maria, c. 1550". Netherlands Institute for Art History.
306. "Copy after Hugo van der Goes, Descent from the Cross". BALaT.
307. "Christus verjaagt de wisselaars uit de tempel, eerste helft 16de eeuw". Netherlands Institute for Art History.
308. "De bevrijding van Petrus (Handelingen 12:1-9) (op de binnenzijde: De bekering van Paulus (Handelingen 9:1-7), c. 1522-1530". Instituto Holandés de Historia del Arte .
309. "Desconocido, Lamentación". BALaT.
310. "De H. Barbara, c. 1500". Instituto Holandés de Historia del Arte .
311. "De H. Catharina, c. 1500". Instituto Holandés de Historia del Arte .
312. "Desconocido, Graven van Vlaanderen en abten van Ter Duinenabdij". BALaT.
313. "De aanbidding van de Wijzen, c. 1530". Instituto Holandés de Historia del Arte .

Enlaces externos

• Exposition des primitifs flamands et d'art ancien: Brujas: 15 de junio al 15 de septiembre de 1902: sección de estreno, cuadros: catálogo' , por Weale, WH James, Brujas, 1902, en archive.org