La tabla pascual Sardica o documento Sardica es un documento de un manuscrito latino del siglo VII/VIII d.C. Es una copia en traducción latina del credo de los obispos cristianos orientales que asistieron al Concilio de Sárdica quienes, temiendo que sus deliberaciones fueran dominadas por los obispos occidentales, se reunieron por separado en Filipópolis . Adjunto al credo y anatemas hay una tabla de fechas de luna llena pascual , dadas como fechas en el calendario juliano , para los años 328 a 357, junto con una lista de fechas del 14 de Nisán en el calendario judío, también referido al calendario juliano. , para los años 328 al 343, año del Concilio. La información calendárica contenida en el documento ha sido utilizada por los eruditos para rastrear la historia del computus y del calendario hebreo .
La tabla pascual Sardica es parte del Codex Verona LX(58), o, más completamente, MS Verona, Biblioteca Capitolare LX(58). Fue publicado por primera vez por Eduard Schwartz en su Christliche und jüdische Ostertafeln (Berlín, 1905), [1] donde el manuscrito en el que aparece se llamó Codex Verona 60. El manuscrito tiene 126 hojas de vitela que miden 27 cm por 20 cm. Está escrito en escritura uncial latina que los paleógrafos han fechado alrededor del año 700 d. C. [2] El documento Sardica aparece en los folios 79 al verso 80. [3] [4] Aparentemente es una copia de un documento cristiano escrito en la época del Concilio de Sardica (343 d.C.). Contiene el credo y los anatemas redactados por los obispos orientales reunidos en el concilio, seguidos de una lista de las "Pascuas" cristianas, es decir, las fechas del calendario juliano del día 14 (la luna llena pascual) del mes lunar pascual, el Domingo siguiente al que es Semana Santa. Esta tabla está precedida por una lista de fechas del calendario juliano del 14 de Nisán observadas por la comunidad judía en alguna ciudad del Mediterráneo oriental (posiblemente Antioquía ). Las fechas judías llevan la leyenda Quibus supputationibus faciant Iudei pascha . Las fechas cristianas llevan la leyenda Quo numero faciamus nos Christiani .
Las fechas tal como están son algo confusas. Schwartz propuso enmiendas [5] y estas enmiendas han sido revisadas y criticadas recientemente por Sacha Stern [6] del University College London .
Una característica sorprendente de las fechas judías es que, durante los 16 años enumerados, todas las Pascuas se celebran en el mes juliano de marzo. Esto es claramente inconsistente con el calendario hebreo moderno . También corrobora las quejas de los computistas cristianos de los siglos III y IV de que algunos judíos celebraban la Pascua antes del equinoccio de primavera.
A continuación se muestra el documento, publicado y modificado por Schwartz en 1905. La columna más a la izquierda indica el año d.C. asignado por Schwartz. La segunda y tercera columnas transcriben las tablas que se encuentran en el manuscrito. En estas columnas, los corchetes y los ángulos indican las modificaciones de Schwartz. En los números, una enmienda entre corchetes indica un carácter o caracteres que Schwartz pensó que deberían eliminarse, mientras que una enmienda entre corchetes indica dónde pensaba Schwartz que debían agregarse los caracteres. Una nota entre corchetes con las letras MS indica que toda la palabra anterior es la enmienda de Schwartz y la palabra entre paréntesis es el original.
De pascha autem scribsimus nobis XXX annos, quoniam XXX annos fecit dominus noster in carne super terram, pascha autem facta est XXX anno XXV die Martii mensis, computatur autem primus primus [ sic ] [ 7] annus triginta annorum scriptorum in comp<u>tationibus in quibus faciunt Iudei phascha [ sic ] a prima indictione que facta est sub Constantino [328], quo tempore conveni<t> magna synodus in civitate Nicea, cum diu quaererent episcopi de phascha ut computetur. prima indictio [ indici MS] [8] a primo anno computationis, et prima indictio inputata post quintam decimam est XVI anno positus in conputatione annorum pasche. a primo [debe significar ab undecimo . A e IA estaban invertidos en el original] [9] anno computatur numerus iste usque ad XXX annum qui est primus mensis Aprilis.
Possiti [sic] autem sunt distinctiones numeri Iudeorum nobis sic quibus supputationibus faciant Iudei pascha[11]
Et Reliqui XIIII anni, quo numero facimus nos Christiani[12]
Since the document clearly states that the years run "from the first indiction that was under Constantine" [327-328], Schwartz's assignment of the years seems valid. Sacha Stern has analyzed the Jewish dates, and found that nine of the sixteen dates coincide with the 14th day of a lunar month if the first day of the month is taken to be the day of the lunar conjunction.[13]
Sacha Stern takes the Sardica document as evidence that the Jews referred to in the document (which he tentatively identifies as those of Antioch) used a computed, or partially computed, calendar with system of intercalations that kept 14 Nisan with the limits of Julian March. Since this differs from what can be known of the Jewish calendar in other cities, he concludes "the Jewish calendar could vary significantly from one community to the next."[14]
The Sardica document, if it is accurate in its report of the dates of 14 Nisan for the Jewish community in some eastern Mediterranean city, corroborates the complaints of Christian writers of the 3rd and 4th centuries AD that some Jews set 14 Nisan before the spring equinox. This was one of the chief reasons given by Christians for their attempts to develop an independent calculation to determine the date of the Easter festival—to compute, in effect, a "Christian Nisan", and set Easter accordingly—rather than relying on information from Jewish neighbors about when Jewish Nisan would fall. Additionally, if Schwartz's emendations are accepted, they show the dates following a pattern in which the Christian dates for Nisan 14 agree with the Jewish dates whenever the latter fall on March 21 or later. Both emended columns employ a constant epact of 11 for the difference between the Julian and lunar years: Each year's date is 11 days earlier than the preceding year's, or 19 days later if the 11-day deduction would result in a Christian date earlier than March 21, or in a Jewish date earlier than March 1.[15]